Αγαπημένα παριανά πιάτα είναι: τα ρεβίθια στον φούρνο σε πήλινο τσουκάλι, η κακαβιά, η γούνα (λιαστό παστό ψάρι), το σαλατούρι (σαλάχι σαλάτα), οι κολοκυθοκεφτέδες και οι ντοματοκεφτέδες, τα αμπελοφάσουλα, το πάντρεμα του φάβα, οι καραβόλοι και τα κάλφα με σκορδαλιά, τα ντολμαδάκια με αμπελόφυλλα, τα σαλιγκάρια γιαχνί ή με μυρμητζέλι (χειροποίητο κριθαράκι), μπακαλιάρος με σπανάκι, λαγός στιφάδο και άλλα πολλά.

Ένας αγαπημένος μεζές για τους μερακλήδες είναι τα μανιτάρια. Οι Παριανοί τα λατρεύουν και τα μοιράζονται με τους φίλους τους, όχι όμως και τις θέσεις των μανιταρότοπων, που τις βαστούν επτασφράγιστο μυστικό. Τα μανιτάρια, το κρέας των φτωχών, τρώγονται αλευρωμένα τηγανητά ή ψητά στη σχάρα, πάντα με τη συνοδεία λεμονιού.

Στην Πάρο, με τον μεγαλύτερο αλιευτικό στόλο των Κυκλάδων, τα ψάρια πρωταγωνιστούν με: σκορπίνες και δράκαινες, καλαμάρια, σουπιές, αστακούς, μαρίδες, χταπόδια, παλαμίδες, τονάκια, γόπες, σαργούς, φαγκριά, μπαρμπούνια και λυθρίνια.

Τα αγριόχορτα, η παπαρούνα, η τσουκνίδα, τα μυρώνια, τα ραδίκια, οι ζοχοί, το σταμναγκάθι, οι γαλατσίδες, τα αγριομάρουλα, οι καυκαλίθρες, τα σέσκουλα, το μάραθο, το αγριόπρασο, τα βλίτα και τόσα άλλα, τρώγονται με πολλούς τρόπους.

Τα χόρτα βρασμένα, με λάδι και λεμόνι, σερβίρονται σαν σαλάτα. Tσιγαριστά μπαίνουν σε ομελέτες ή για γέμιση σε πίτες. Συνδυάζονται επίσης με φρέσκα ή παστά ψάρια όπως μπακαλιάρος με σέσκουλα και σουπιές με σπανάκι.

Ταιριάζουν αρμονικά με κρέας για το κυριακάτικο τραπέζι: αρνάκι φρικασέ, χοιρινό με προβάτσες, αρνάκι με αγκινάρες και κουκιά.

Το μέλι και τα μυρωδάτα βότανα (ρίγανη, φασκόμηλο, θυμάρι) δίνουν ανεπανάληπτο άρωμα σε κάθε γεύση, ενώ η κάππαρη, το κρίταμο και η γλιστρίδα δίνουν τον τόνο σε δροσερές σαλάτες.

Αλυκή - Αγκαιριά - Μον. Αγίων Θεοδώρων - Άσπρο Χωριό
Μια από τις πιο συναρπαστικές πεζοπορικές διαδρομές στην Πάρο, μέτριας δυσκολίας. Ξεκινά από την Αλυκή. Μέσα από τα στενά του χωριού, κινείστε με τον οικισμό της Αλυκής στα αριστερά σας, με κατεύθυνση την Αγκαιριά και απολαμβάνετε την αρχιτεκτονική των σπιτιών ενός παραδοσιακού αιγαιοπελαγίτικου σκηνικού. Βγαίνοντας από την Αλυκή, το μονοπάτι συνεχίζει με μια ελαφριά ανηφόρα και φτάνει στα λιγοστά σπίτια της Αγκαιριάς, μετά από δέκα λεπτά.

Από εδώ, αφήνετε τα σπίτια και περπατάτε βλέποντας το ύψωμα και τη χαράδρα που οδηγεί στο μοναστήρι. Η σύντομη επιλογή είναι ο ασφάλτινος δρόμος, η πιο μεγάλη είναι στον χωματόδρομο που κινείται προς τα δεξιά και κυκλώνει ένα κομμάτι με καλλιέργειες και λίγα διάσπαρτα σπίτια, και καταλήγει στο σημείο που ο ασφάλτινος δρόμος γίνεται χωματόδρομος, για να συνεχίσει προς το μοναστήρι.

Τώρα, έχετε αφήσει πίσω σας το ήπιο τοπίο και ανηφορίζετε, σε ένα μικρό κομμάτι, για περίπου 300 μέτρα, με χαμηλή βλάστηση, πουρνάρια, θάμνους και λίγα δέντρα, μέχρι το σημείο που θα συναντήσετε μια διασταύρωση, μετά τα δύο τελευταία σπίτια. Κάνετε δεξιά και ανηφορίζετε για την τελική ευθεία προς το μοναστήρι, μέσα από μία χαράδρα. Σε αυτό το κομμάτι της διαδρομής, βλέπετε μόνο τις πλαγιές δεξιά και αριστερά, με πρασινάδα και λίγες καλλιέργειες. Η αίσθηση ότι έχετε αφήσει πίσω σας τον “πολιτισμό” είναι έντονη, μέχρι που φτάνετε στο μοναστήρι.

Από εδώ, μπορείτε να συνεχίσετε κατηφορικά, με κατεύθυνση το Άσπρο Χωριό, έχοντας δεξιά σας τον γυμνό βράχο στην κορυφή του βουνού. Αυτά τα τελευταία τρία χιλιόμετρα είναι εύκολα, με τη θέα του Άσπρου Χωριού μπροστά σας και τις παραλίες του Λολαντώνη, στο βάθος και της Γλύφας προς τα δεξιά.
Διαδρομή χιλ 8.5, 1 ώρα και 45 λεπτά

Λογαρά - Πούντα - Μεσάδα - Τσερδάκια - Χρυσή Ακτή - Δρυός (παραλιακά)
Εύκολη διαδρομή, με εναλλαγές, εναλλακτική της ασφάλτινης που κινείται από μονοπάτια και χωματόδρομους, πάνω ακριβώς από τη θάλασσα.

Μια πεζοπορική απόλαυση, με συνεχείς βουτιές, που ξεκινά από την παραλία του Λογαρά και σας βάζει στη λογική να επιλέγετε μόνοι σας πως θα κινηθείτε, πάντα κοντά στη θάλασσα, μέσω μικρών μονοπατιών, για να φτάσετε, διαδοχικά, μετά από πέντε λεπτά στην Πούντα (μέσω ενός μονοπατιού που συνδέει τις δύο αμμουδιές, πάνω από τον βράχο) και μετά από 20 λεπτά στα Τσερδάκια. Από εδώ, ο χωματόδρομος, πάντοτε πάνω από τη θάλασσα, ανηφορίζει και κατηφορίζει για τη Χρυσή Ακτή. Περπατώντας, για δέκα λεπτά, στις παρυφές της παραλίας, μπαίνετε σε ένα μικρότερο μονοπάτι, που σας βγάζει, μετά από 20 περίπου, λεπτά στον Δρυό.
Διαδρομή χιλ. 7, 1 ώρα και 30 λεπτά

Μάρπησσα – Αυκουλάκι
Μια ανηφορική διαδρομή, μέσα από καλό χωματόδρομο. Ξεκινά από τη Μάρπησσα και κινείται με κατεύθυνση νοτιοδυτικά. Για να βρείτε την αφετηρία , αναζητήστε το γήπεδο. Από εδώ κινείστε, για περίπου 1 χιλιόμετρο, στον αμαξωτό δρόμο. Τον αφήνετε, ψηλότερα, για να μπείτε δεξιά στον χωματόδρομο που οδηγεί στον Άγιο Γεώργιο, στο Αυκουλάκι.

Για την ώρα κινείστε σε ήπια ανηφόρα, μέσα από χωράφια και λίγες αγροικίες. Μετά από λίγες εκατοντάδες μέτρα, αφού συναντήσετε τον μικρό οικισμό Τούρλο, μπαίνετε στο ορεινό κομμάτι. Η ανηφόρα γίνεται αισθητή, καθώς κινείστε σε τοπίο με βράχια και λίγη χαμηλή βλάστηση.

Η άφιξή σας στον Άγιο Γεώργιο θα σας αποζημιώσει, αφού θα μπορέσετε να ξεκουραστείτε στην αυλή του όμορφου μοναστηριού και στην πηγή και το ποτάμι, που βρίσκονται κάτω από αυτό, στην τοποθεσία Αυκουλάκι,
Διαδρομή χιλ. 5, 1 ώρα

Πρόδρομος - Μοναστήρι Παναγίας Κοντιανής
Μόλις πέντε λεπτά με τα πόδια από το χωριό Πρόδρομος, με κατεύθυνση δυτικά, βρίσκεται το μοναστήρι της Παναγίας της Κοντιανής, Πρόκειται για ερειπωμένο κτίσμα (σε καλή κατάσταση μόνο το καθολικό). Αφιερωμένο στα Εισόδια της Θεοτόκου, χτίστηκε τον 16ο αιώνα και αποτέλεσε μετόχι της μονής Αγίας Κυριακής Λευκών. Ονομάστηκε Κοντιανή γιατί βρίσκεται κοντά στο χωριό.
Διαδρομή 300 μέτρα, 5 λεπτά

Κώστος - Αγία Πακού – Νάουσα
Άλλη μία καλά σημαδεμένη διαδρομή, μέσω ενός μεγάλου μονοπατιού, χορταστική και προσιτή για όλους, καθώς κινείται κατηφορικά, μέχρι τη Νάουσα.

Ξεκινάτε από το χωριό Κώστος και κινείστε από τον αμαξωτό δρόμο, για 7 λεπτά, μέχρι να συναντήσετε το ξωκλήσι της Αγίας Υπακοής ή “Πακούς”, όπως τη λένε οι ντόπιοι. Από εδώ, ξεκινάει το μονοπάτι, που θα το βρείτε περπατώντας ακόμη 100 μέτρα με κατεύθυνση προς Νάουσα, σε παράκαμψη δεξιά.

Περπατάτε στο αριστερό μέρος μιας πλαγιάς με αναβαθμίδες και στο βάθος βλέπετε τον κόλπο της Νάουσας και τις ακτές της Μυκόνου. Φτάνετε σε μία τριχάλα και επιλέγετε το μεσαίο χωματόδρομο, ακριβώς στον μικρό οικισμό Ματζώρο. Μετά από 100 μέτρα, επιλέγετε τον αριστερό δρόμο στη διχάλα. Από αυτό το σημείο συνεχίζετε μέσα σε μία χαράδρα, άλλοτε στον χωματόδρομο, άλλοτε στο μικρό μονοπάτι, για περίπου 800 μέτρα, μέχρι να βγείτε από τη χαράδρα.

Τώρα, η Νάουσα βρίσκεται μπροστά σας, και το μόνο που έχετε να κάνετε είναι να συνεχίσετε μέχρι την επόμενη διχάλα, που θα κινηθείτε αριστερά. Νέα διχάλα, 300 μέτρα πιο κάτω κι εσείς θα κινηθείτε δεξιά, έχοντας στα δεξιά σας το λόφο, όπου βρίσκεται το μοναστήρι του Αγίου Αντωνίου. Ακόμη 800 μέτρα και θα βρείτε τα πρώτα σπίτια της Νάουσας.
Διαδρομή χιλ. 6, 1 ώρα και 15 λεπτά

Κώστος - Κάραβος

Κολυμπήθρες - Αρχαιολογικό Χώρο Μυκηναϊκού Ανακτόρου Κουκουναριών
Βρίσκεται πολύ κοντά στην παραλία Κολυμπήθρες. Σώζονται ερείπια από το μυκηναϊκό ανάκτορα. Ευρήματα από τον χώρο, στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πάρου.
Διαδρομή 300 μέτρα, 5 λεπτά

Αμπελάς - Σάντα Μαρία
Όμορφος περίπατος, πλάι στη θάλασσα, άλλοτε κοντά σε αμμουδιές, κυρίως, όμως, πάνω από βραχώδη σημεία με άγρια ομορφιά. Για το πρώτο 1,5 χιλιόμετρο, βγαίνοντας από τον Αμπελά και κινούμενοι προς τον βορρά, θα περπατάτε δίπλα στον αμαξωτό. Μετά από 800 μέτρα, συναντάτε την παραλία Άσπρος Γκρεμός. Ο δρόμος γίνεται χωμάτινος, όπως συνεχίζετε, πάντοτε με επιλογή να βρίσκεστε πάνω από τη θάλασσα. Κάπως έτσι, φτάνετε στο ακρωτήρι,λ απέναντι από τη νησίδα Φιλίδι. Η επόμενη παραλία είναι παραδεισένια και όχι ιδιαιτέρως γνωστή.

Αφού κάνετε τη βουτιά σας, στα πρασινογάλαζα νερά, συνεχίζετε και μπαίνετε σε μονοπάτι, ανάμεσα σε κέδρους και αμμόλοφους, αναμφίβολα σε ένα από τα ομορφότερα σημεία για περπάτημα. Είναι οι μικροί όρμοι της Σάντα Μαρία, λίγο πριν τη μεγάλη παραλία, την οποία θα δείτε, μετά από λίγα λεπτά.
Διαδρομή χιλ. 5, 1 ώρα

Αμπελάς - Μώλος - Μάρμαρα (παραλιακά)
Βόλτα πάνω από υπέροχες αμμουδιές και άγριες βραχώδεις ακτές. Με αφετηρία τον Αμπελά, κινείστε προς τον νότο και μετά από 800 μέτρα, αφήνετε τη θάλασσα και μπαίνετε εσωτερικά, από χωματόδρομο.

Στα 1800 μέτρα, ο χωματόδρομος τελειώνει και εσείς στρίβετε αριστερά για να ξαναβρεθείτε πάνω από τη θάλασσα. Στον στενό χωματόδρομο, θα είστε πάνω από τη θάλασσα για 750 μέτρα και δεν στρίβετε δεξιά (όπως πάει ο δρόμος), αλά κόβετε για να συνεχίσετε πάνω από τη θάλασσα, για άλλα 1100 μέτρα. Βρίσκεστε στην πανέμορφη και παρθένα παραλία στα Τσουκάλια και, το πιο πιθανό είναι, να σας δροσίζει το αεράκι. Μπροστά σας δεσπόζει ο λόφος του Αντικέφαλο και δεξιότερα, στο βάθος, ο επιβλητικός ο λόφος του Κέφαλου, με το χαρακτηριστικό μυτερό σχήμα.

Εδώ, αφήνετε αναγκαστικά τη θάλασσα για να παρακάμψετε τον λόφο του Αντικέφαλου και μπαίνετε σε χωματόδρομο, για περίπου 1,5 χιλιόμετρο, μέχρι να ξαναβρεθείτε σε αμμουδιά, στην αρχή της παραλίας του Μώλου. Αν θελήσετε να συνεχίσετε, ως το χωριό Μάρμαρα, θα κινηθείτε δεξιά από τον μικρό χωματόδρομο στη μέση της παραλίας του Μώλου.
Διαδρομή χιλ. 7, 1 ώρα και 30 λεπτά

Το περιβαλλοντικό πάρκο Πάρου δημιουργήθηκε τα τελευταία χρόνια, καθώς η συγκεκριμένη περιοχή διατηρεί τα στοιχεία που απαιτούνται για να αναδειχθεί σε έναν τόπο ξεχωριστό, κυρίως για τους λάτρεις της πεζοπορίας και της παρατήρησης. Η χερσόνησος βρίσκεται στο βορειοδυτικό άκρο της Πάρου και ανάμεσα στα αξιοθέατα για τα οποία αξίζει να την περπατήσετε είναι το παλιό ναυαρχείο από την εποχή των Ορλοφικών, το μοναστήρι του Άη Γιάννη του Δέτη, χτισμένο ακριβώς πάνω από τη θάλασσα, στην είσοδο του Πάρκου, και ένα καινούργιο αμφιθέατρο, στο οποίο, το καλοκαίρι πραγματοποιούνται πολύ καλές εκδηλώσεις.

Τα μονοπάτια είναι αρκετά, μικρά και καλά σημαδεμένα. Στα περισσότερα σημεία της διαδρομής, η θέα είναι απεριόριστη προς το πέλαγος και τα γύρω νησιά (Μύκονο, Σύρο, Τήνο, Νάξο) και θα την απολαμβάνετε, καθώς θα σας χτυπάει το βοριαδάκι (λυτρωτικό στη διάρκεια του καλοκαιριού, παγωμένο και λυσσαλέο στους χειμωνιάτικους περιπάτους), και θα σας φέρνει λίγη απ' την αλμύρα της θάλασσας στο πρόσωπο, πάνω από τα άγρια βράχια.

Κυρίαρχη η εικόνα των θάμνων, γενικά της χαμηλής βλάστησης, με κάποιες εξαιρέσεις από τα αλμυρίκια που έχουν φυτευτεί στο πάρκο, αλλά παλεύουν να μεγαλώσουν κάτω από αντίξοες συνθήκες. Την Άνοιξη, πράσινες τούφες στη γη σπάνε τη μονοτονία μαζί με τα χρώματα των λουλουδιών.

Το κεντρικό μονοπάτι κινείται κυκλικά, πάνω από την κεντρική παραλία, με τις εγκαταστάσεις αναψυχής και φτάνει μέχρι το βόρειο άκρο, που βρίσκεται και ο φάρος. Επιστρέφοντας από τη βόλτα σας, μπορείτε να απολαύσετε ένα αναψυκτικό ή τον καφέ και το ποτό σας στο μικρό καφέ, να παρακολουθήσετε κάποια κινηματογραφική προβολή, στο μικρό θερινό σινεμά ή να ρίξετε τη βουτιά σας στην απολύτως προφυλαγμένη από τους αέρηδες παραλία, με θέα τον κόλπο της Νάουσας και τον Άη Γιάννη Δέτη.

Συνολικό μήκος 7 χιλ.
Χρόνος διαδρομής περίπου 2:30 ώρες
Μπορείτε να προμηθευτείτε χάρτη από το Πάρκο.

Λεύκες-Λαγκάδα-Άσπρο Χωριό-Δρυός 
Είναι η πιο απαιτητική και η πολύ λιγότερο γνωστή πεζοπορική διαδρομή από τις τέσσερις που σας προτείνουμε. Αν έχετε αυτοκίνητο που αντέχει λίγο μέτριας δυσκολίας χωματόδρομο, μπορείτε να το πάρετε μερικά χιλιόμετρα έξω από τις Λεύκες, με κατεύθυνση της Λαγκάδα, από τη σύντομη διαδρομή. Μπορείτε να αφήσετε το όχημα, στο σημείο που θα δείτε την μπλε πινακίδα που θα δείχνει προς Λαγκάδα, ανηφορίζοντας για τους Άγιους Πάντες.

Από εδώ ξεκινάτε με τα πόδια από το μονοπάτι, για περίπου 3 χιλιόμετρα, ανάμεσα σε βράχια και χαμηλή βλάστηση, μαζί με λίγες καλλιέργειες. Τα τελευταία 500 μέτρα είναι κατηφορικά προς τη Λαγκάδα. Είναι ένας μικρός οικισμός, με λιγοστά, διάσπαρτα σπίτια, που μοιάζει να έχει σταματήσει στη δεκαετία του '60. Από εδώ, κατηφορίζετε προς τη χαράδρα, που θα είναι και το μονοπάτι σας για τη συνέχεια. Το τοπίο είναι άγριο αλλά ειδυλλιακό και αν το γνωρίσετε τον χειμώνα χρωματίζεται από το γρασίδι, που φτιάχνει ένα απαλό χαλί πάνω στο χώμα και κάνει το αιγαιοπελαγίτικο τοπίο πολύ πιο ήπιο. Αν προσέξετε θα μπορέσετε να δείτε παλιές χτιστές στάνες, σκαμμένες κυριολεκτικά κάτω από τα βράχια, εναρμονισμένες απόλυτα με το φυσικό σκηνικό.

Στα τελευταία 200 μέτρα, θα ανηφορίσετε για να δείτε μπροστά σας το Άσπρο Χωριό. Από εδώ, ξεκινά και το τελευταίο τμήμα της διαδρομής σας, προς τον Δρυό. Θα κινηθείτε αριστερά, σε κατωφέρεια, μέσω ενός μονοπατιού και τα επόμενα 200 μέτρα, μέσα από τη ρεματιά, που θα σας βγάλει στον αμαξωτό. Δεν θα πατήσετε άσφαλτο. Λίγα μέτρα πριν τον δρόμο, στρίψτε αριστερά και μπείτε σε ένα μεγαλύτερο χωματόδρομο, που κινείται προς τα βόρεια, για 200 μέτρα, μέσα από σπίτια, και στη μικρή διασταύρωση θα κάνετε δεξιά. Στην επόμενη διασταύρωση, μπροστά σε δύο εξοχικά σπίτια, θα κινηθείτε αριστερά και, μετά από 400 μέτρα, θα κάνετε δεξιά για να καταλήξετε στον Δρυό.

Διαδρομή χιλ.10, ώρες 3

Λεύκες - Πήγαδος - Αρχαία Λατομεία - Ι.Μ Λογγοβάρδας - Ι.Μ.Ταξιάρχη.
Από τις Λεύκες ξεκινώντας το πρώτο τμήμα της διαδρομής είναι ανηφορικό μέχρι τη θέση Πήγαδος με το ομώνυμο πηγάδι. Στη διαδρομή αυτή συναντά ο επισκέπτης παραδοσιακές κατοικίες. Στη συνέχεια η πορεία γίνεται κατηφορική πάνω σε χωματόδρομο και κινείται, προς την περιοχή Βουνιά, όπου υπάρχουν καλλιέργειες αμπελιών και σιτηρών. Το μονοπάτι περνά κοντά στο Μοναστήρι του Αγ.Μηνά και τα Αρχαία Λατομεία, συνεχίζει στο οροπέδιο του Μαραθιού, ανηφορίζει σε δασύλλιο με τοπική βλάστηση (φίδες) και φτάνει στην ανδρώα Μονή Λογγοβάρδας. Στο μοναστήρι αυτό ασκήτευσαν σπουδαίες μορφές της ορθοδοξίας. Από εκεί το μονοπάτι οδηγεί στην Ιερά Μονή του Ταξιάρχη.
Διαδρομή χιλ.8, ώρες 4

Λεύκες - Αγ. Κυριακή - Αγριλιές - Αυκουλάκι - Αγ.Γεώργιος Λαγκάδας
Κινείστε νοτιοδυτικά από τους ανεμόμυλους στις Λεύκες και μετά από 2,5 χιλιόμετρα, φτάνετε στο μοναστήρι της Αγίας Κυριακής. Έχετε ήδη πάρει το μονοπάτι για το Αυκουλάκι. Κινείστε ανηφορικά, στο μονοπάτι που πάει και προς τη Λαγκάδα. Μετά από 3 χιλιόμετρα, στη διχάλα, πηγαίνετε αριστερά. Το μονοπάτι γίνεται πιο δύσβατο, ανηφορίζει για 300 μέτρα και, στη συνέχεια, κατεβαίνετε προς τον Άγιο Γεώργιο.

Ξεκουράζεστε στο μοναστήρι, μετά από 1,5 χιλιόμετρο και απολαμβάνετε τη δροσιά στην πηγή στο Αυκλάκι.
Διαδρομή χιλ. 6.3, 1 ώρα και 20 λεπτά