Το πλοίο θα σας βγάλει στην Παροικιά, που θα μπορούσε να είναι η αφετηρία για την πρώτη σας εκδρομή, προς τα βόρειοανατολικά του νησιού. Πριν μπείτε στο αυτοκίνητο, ξεκινήστε πεζοί μια βόλτα στα αξιοθέατα της πρωτεύουσας της Πάρου. Δείτε την Εκατονταπυλιανή, μία από τις ωραιότερες παναγίες του Αιγαίου και από τα κορυφαία προσκυνήματα της Χριστιανοσύνης. Δίπλα στον ναό, ένα όμορφο πευκοδάσος θα σας αιφνιδιάσει με την παρουσία του, απομεινάρι του μεγάλου πευκοδάσους της Παροικιάς. Θα είναι μιας πρώτης τάξεως ευκαιρία για έναν περίπατο, που θα σας βγάλει στην επαρχιακή οδό Παροικιάς-Πούντας.

Κατεβαίνοντας προς το λιμάνι, αφιερώστε χρόνο για το ενετικό κάστρο που βρίσκεται στην παλιά αγορά, γύρω από το οποίο αναπτύχθηκε ο οικισμός, κυκλικά. Εδώ θα βρείτε ένα, ακόμη, βυζαντινό μνημείο, τον ναό του Αγίου Κωνσταντίνου, με υπέροχη θέα. Περπατώντας στους δρόμους της παλιάς αγοράς, μπορείτε να θαυμάσετε παλιά βενετσιάνικα αρχοντικά, την οικία Δημητρακοπούλου και τις βρύσες του Δημάρχου Μαυρογένη. Αν το θελήσετε, έχετε τη δυνατότητα να απολαύσετε τη θέα, από τον λόφο της Αγίας Άννας, στο οποίο είναι χτισμένοι οι δύο μύλοι, από τους πιο χαρακτηριστικούς του Αιγαίου. Από εδώ, θα απολαύσετε ένα από τα ομορφότερα ηλιοβασιλέματα του Αιγαίου.

Εκτός από τον περίπατο μέσα στα στενά της Παροικιάς, που προσφέρουν άπειρες ευκαιρίες για καφέ ή ποτό σε ατμοσφαιρικά μικρά μαγαζάκια, άλλα αξιοθέατα που αξίζουν την προσοχή σας είναι το αρχαίο νεκροταφείο στην παραλία και το εργαστήριο κεραμικής, καθώς και το Αρχαιολογικό Μουσείο.

Συνεχίζουμε την εκδρομή μας προς το Καλάμι, ένας μικρός τουριστικός οικισμός, ο πρώτος που θα συναντήσουμε, μόλις 4 χιλιόμετρα από το λιμάνι, επιλέγοντας την δυτική διαδρομή, ανηφορίζοντας ελαφρώς, στην πλαγιά ενός λόφου, ανάμεσα σε λιγοστές καλλιέργειες, με αμπελώνες, σπίτια και συστάδες δέντρων. Αφήνοντας πίσω μας το Καλάμι, κατηφορίζουμε προς τις Καμάρες της Πάρου, με τη θέα των ανεμογεννητριών, στην κορυφή του λόφου, στα αριστερά μας.

Ο δρόμος συνεχίζει κατηφορικά, με τη θέα των αναβαθμίδων στα αριστερά μας και το τυπικό αιγαιοπελαγίτικο τοπίο, με τις θαμνοειδείς εκτάσεις, τα λιγοστά σπίτια με τις πράσινες αυλές. Τα περισσότερα από αυτά τα σπίτια είχαν ως αφετηρία τις παλιές αγροικίες των Παριανών, τα εξοχικά τους, που εξελίχθηκαν από τις “κατοικιές”. Στο τέρμα της διαδρομής αυτής μας περιμένει η Νάουσα.

Πρόκειται, αναμφίβολα, για ένα από τα πιο γραφικά ψαροχώρια του Αιγαίου, που εξελίχθηκε από οικισμός ψαράδων σε κοσμοπολίτικο θέρετρο, έναν χαρακτηρισμό που δικαιολογεί στο έπακρο, τους καλοκαιρινούς μήνες. Ο περίπατος στα γραφικά στενά σοκάκια, παίζει κρυφτούλι με τη θέα του μικρού λιμανιού με τα αλιευτικά και τα τουριστικά σκάφη, ενώ η θέα του ενετικού κάστρου, που φωτίζεται τη νύχτα, συμπληρώνει το ακαταμάχητο σκηνικό. Οι εικόνες, κάποιες φορές, θυμίζουν τα κανάλια της Βενετίας.

Στο λιμάνι βρίσκεται το Καστέλι, ένα μικρό ενετικό κάστρο, μέρος του οποίου σώζεται μέχρι και σήμερα. Πλάι στη θάλασσα, τη ματιά κλέβει ο μικρός ναός του Αγίου Νικολάου, αφιερωμένο στους ψαράδες της Νάουσας, που, ακόμη και σήμερα, φημίζονται για τις ψαριές τους, καθώς διαθέτουν τον μεγαλύτερο αλιευτικό στόλο των Κυκλάδων. Αν, μάλιστα, βρεθείτε εδώ στα τέλη Αυγούστου, θα πετύχετε και τη γιορτή του ψαριού που οργανώνεται στα εννιάμερα της Παναγίας, στις 23 του μηνός.

Μια άλλη ιστορική εκκλησία της Νάουσας είναι χτισμένη σε ένα ύψωμα πάνω από το χωριό. Ο ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου δεσπόζει από όποιο σημείο κι αν βρίσκεται κανείς. Από τις πλέον χαρακτηριστικές εικόνες της Νάουσας είναι και το εντυπωσιακό πέτρινο γεφύρι, κάτω από το οποίο θα δείτε, κάποιες εποχές του χρόνου, να κυλά ένα ρέμα που καταλήγει στον κόλπο μπροστά από το χωριό.

Έχουμε φτάσει πάλι στη θάλασσα και οι παραλίες που βρίσκονται γύρω από τη Νάουσα μας περιμένουν, μαζί με το περιβαλλοντικό πάρκο, κοντά στο μοναστήρι του Αη Γιάννη Δέτη. Μια βουτιά για να δροσιστούμε προσφέρουν αμμουδιές όπως το Πιπέρι και το Πιπεράκι, οι Κολυμπήθρες, το Μοναστήρι, η Σάντα Μαρία και η Λάγγερη.

Αφήνοντας πίσω μας τη Νάουσα, μπορούμε να ρίξουμε μια ματιά στο λόφο των Κουκουναριών, που θα βρούμε λείψανα αρχαίων οικισμών, το πρωτοκυκλαδικό νεκροταφείο και το βενετσιάνικο κάστρο, στη βόρεια πλευρά του λιμανιού.

Η Νάουσα μπορεί να αποτελέσει ορμητήριο για τους τελικούς προορισμούς της πρώτης μας εκδρομής, τον Ξιφαρά, τη Σάντα Μαρία και τον Αμπελά. Ο Ξιφαράς είναι μια όμορφη μεγάλη αμμουδιά, στην πλευρά του κόλπου της Νάουσας. Πολύ κοντά, παιχνίδι ανάμεσα στο θαλασσινό νερό και την άμμο παίζει η στενή λωρίδα που σχηματίζεται ανάμεσα στη Λάγγερη και ένα μικρό νησάκι που βρίσκεται σε απόσταση λίγων βημάτων και δημιουργεί μια ειδυλλιακή εικόνα και ευκαιρία για θαλασσινά παιχνίδια.

Στη Σάντα Μαρία θα βρείτε μία, ακόμη, εντυπωσιακή αμμουδιά, οργανωμένη με ξαπλώστρες και ομπρέλες, μπροστά από έναν από τους υγροτόπους του νησιού.

Η περιοχή ανατολικά της Νάουσας προσφέρεται για αναζήτηση καταλύματος και φαγητό σε μία από τις πολλές παραθαλάσσιες ταβέρνες, όπου τα ψάρια και γενικά τα θαλασσινά έχουν την τιμητική τους.

Κολυμπήθρες - Αρχαιολογικό Χώρο Μυκηναϊκού Ανακτόρου Κουκουναριών
Βρίσκεται πολύ κοντά στην παραλία Κολυμπήθρες. Σώζονται ερείπια από το μυκηναϊκό ανάκτορα. Ευρήματα από τον χώρο, στο Αρχαιολογικό Μουσείο Πάρου.
Διαδρομή 300 μέτρα, 5 λεπτά

Αμπελάς - Σάντα Μαρία
Όμορφος περίπατος, πλάι στη θάλασσα, άλλοτε κοντά σε αμμουδιές, κυρίως, όμως, πάνω από βραχώδη σημεία με άγρια ομορφιά. Για το πρώτο 1,5 χιλιόμετρο, βγαίνοντας από τον Αμπελά και κινούμενοι προς τον βορρά, θα περπατάτε δίπλα στον αμαξωτό. Μετά από 800 μέτρα, συναντάτε την παραλία Άσπρος Γκρεμός. Ο δρόμος γίνεται χωμάτινος, όπως συνεχίζετε, πάντοτε με επιλογή να βρίσκεστε πάνω από τη θάλασσα. Κάπως έτσι, φτάνετε στο ακρωτήρι,λ απέναντι από τη νησίδα Φιλίδι. Η επόμενη παραλία είναι παραδεισένια και όχι ιδιαιτέρως γνωστή.

Αφού κάνετε τη βουτιά σας, στα πρασινογάλαζα νερά, συνεχίζετε και μπαίνετε σε μονοπάτι, ανάμεσα σε κέδρους και αμμόλοφους, αναμφίβολα σε ένα από τα ομορφότερα σημεία για περπάτημα. Είναι οι μικροί όρμοι της Σάντα Μαρία, λίγο πριν τη μεγάλη παραλία, την οποία θα δείτε, μετά από λίγα λεπτά.
Διαδρομή χιλ. 5, 1 ώρα

Αμπελάς - Μώλος - Μάρμαρα (παραλιακά)
Βόλτα πάνω από υπέροχες αμμουδιές και άγριες βραχώδεις ακτές. Με αφετηρία τον Αμπελά, κινείστε προς τον νότο και μετά από 800 μέτρα, αφήνετε τη θάλασσα και μπαίνετε εσωτερικά, από χωματόδρομο.

Στα 1800 μέτρα, ο χωματόδρομος τελειώνει και εσείς στρίβετε αριστερά για να ξαναβρεθείτε πάνω από τη θάλασσα. Στον στενό χωματόδρομο, θα είστε πάνω από τη θάλασσα για 750 μέτρα και δεν στρίβετε δεξιά (όπως πάει ο δρόμος), αλά κόβετε για να συνεχίσετε πάνω από τη θάλασσα, για άλλα 1100 μέτρα. Βρίσκεστε στην πανέμορφη και παρθένα παραλία στα Τσουκάλια και, το πιο πιθανό είναι, να σας δροσίζει το αεράκι. Μπροστά σας δεσπόζει ο λόφος του Αντικέφαλο και δεξιότερα, στο βάθος, ο επιβλητικός ο λόφος του Κέφαλου, με το χαρακτηριστικό μυτερό σχήμα.

Εδώ, αφήνετε αναγκαστικά τη θάλασσα για να παρακάμψετε τον λόφο του Αντικέφαλου και μπαίνετε σε χωματόδρομο, για περίπου 1,5 χιλιόμετρο, μέχρι να ξαναβρεθείτε σε αμμουδιά, στην αρχή της παραλίας του Μώλου. Αν θελήσετε να συνεχίσετε, ως το χωριό Μάρμαρα, θα κινηθείτε δεξιά από τον μικρό χωματόδρομο στη μέση της παραλίας του Μώλου.
Διαδρομή χιλ. 7, 1 ώρα και 30 λεπτά

Η Νάουσα, το δεύτερο μεγαλύτερο χωριό, με το μεγαλύτερο αλιευτικό στόλο στις Κυκλάδες, στη βόρεια ακτή του νησιού, διατηρεί την ομορφιά της Βενετσιάνικης αρχιτεκτονικής.

Κοντά της βρίσκονται τα χωριά Αμπελάς, Σάντα Μαρία, Αγ. Ανάργυροι, Κολυμπήθρες και Καμάρες, ενώ γύρω της εκτείνονται υπέροχες παραλίες Πιπέρι, Φύκια, Κολυμπήθρες, Μοναστήρι, Άγιοι Ανάργυροι, Ξιφαρά, Λάγγερη, Σάντα Μαρία, Αμπελάς και Νταμούλης.

Η Νάουσα διαμορφώθηκε περιμετρικά του ομώνυμου λιμανιού κατά τη διάρκεια της βυζαντινής περιόδου. Ήταν οχυρωμένη με τείχος το οποίο κατέληγε σε έναν ενετικό προμαχώνα (το Καστέλλι) μέρη των οποίων σώζονται ακόμα και σήμερα και αποτελούν σημεία μεγάλου ιστορικού και αρχαιολογικού ενδιαφέροντος. Ας σημειωθεί ότι στο λιμάνι της Νάουσας είχαν στήσει το στρατηγείο τους οι Ρώσοι όταν κατέλαβαν τις Κυκλάδες του1770 με αρχηγούς τους Ορλώφ.

Σήμερα το πανέμορφο και προστατευμένο λιμάνι της είναι πάντα πλημμυρισμένο με ψαροκάικα και ψαράδες οι οποίοι βγάζουν φρέσκα ψάρια και θαλασσινά. Η Νάουσα είναι ένα από τα ομορφότερα ψαροχώρια της Ελλάδος, έχοντας διατηρήσει τον αυθεντικό νησιωτικό χαρακτήρα της αλλά και την κοσμοπολίτικη αίγλη της.
Σήμερα οι παλιές αποθήκες των ψαράδων έχουν μετατραπεί σε ταβέρνες, καφενεία και ουζερί που σερβίρουν φρέσκους θαλασσινούς μεζέδες. Τα cafe και τα μπαράκια κάνουν αίσθηση το βράδυ όπου έρχεται κόσμος απ' όλο το νησί για να διασκεδάσει ως το πρωί.

Αν προχωρήσει κάποιος στο εσωτερικό της Νάουσας θα ανακαλύψει ένα δίκτυο απόστενά δρομάκια, ασπρισμένα και φωτεινά, σύμφωνα με τον παραδοσιακό κυκλαδίτικο στυλ, προβάλλοντας την νησιώτικη κουλτούρα και συνδυάζοντας αρμονικά το αρχοντικό και ένδοξο παρελθόν της με το σύγχρονο παρόν.
Οι Ναουσαίοι είναι άνθρωποι ζωντανοί που λατρεύουν την διασκέδαση, τον χορό και το τραγούδι. Κάθε καλοκαίρι, την πρώτη Κυριακή του Ιουλίου, διοργανώνουν γιορτές κρασιού και ψαριού. Μεγάλη γιορτή είναι η Κουρσάρικη νύχτα, στις 23 Αυγούστου, στην οποία γίνεται αναπαράσταση της λεηλασίας του χωριού από πειρατές και συνοδεύεται από καύση βεγγαλικών και μεγάλο γλέντι με πολύ κρασί και θαλασσινούς μεζέδες για όλους.

Γύρω από την Νάουσα υπάρχουν έξι μοναστήρια όπου ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει περίτεχνα τέμπλα, τοιχογραφίες και πρωτότυπα αρχιτεκτονικά στυλ. (μοναστήρι της Λογγοβάρδας, Άη-Γιάννης ο Δέτης, Μητροπολιτικός ναός της κοίμησης της Θεοτόκου, μονή Αγίου Αθανασίου, μεσαιωνική εκκλησία του Αγίου Γεωργίου).
Η βυζαντινή όσο και η μεταβυζαντινή εποχή είναι αποτυπωμένες στα παλιά σπίτια και τις μικρές μεν αλλά ιστορικές εκκλησίες της ευρύτερης περιοχής
Επίσης στην Νάουσα υπάρχουν:
Μυκηναϊκό ανάκτορο (Κουκουναριές): από τα σημαντικότερα αρχαιολογικά αξιοθέατα της περιοχής αποτελεί το μυκηναϊκό ανάκτορο του 1200 π.Χ. που βρέθηκε στις Κουκουναριές. Αρχαιολογικά ευρήματα από την ανασκαφή εκτίθενται στο Αρχαιολογικό Μουσείο.
Πρωτοκυκλαδικό νεκροταφείο (Πλαστήρα): έχουν βρεθεί πολλά ειδώλια και τάφοι ιδιαίτερου ενδιαφέροντος, οι οποίοι βάσει των χαρακτηριστικών τους χρονολογούνται στην πρωτοκυκλαδική περίοδο.
Βενετσιάνικο κάστρο οχυρό της βόρειας πλευράς του λιμανιού
Λαογραφικό Μουσείου Νάουσας, στο οποίο εκτίθενται η συλλογή του ιατρού Όθωνα Κάπαρη η οποία περιλαμβάνει βιβλιοθήκη, πλούσιο φωτογραφικό αρχείο και κάποια αρχαιολογικά ευρήματα.
Η Λαογραφική Συλλογή Νάουσας, παρουσιάζονται με μεράκι και σεβασμό ανδρικές και γυναικείες φορεσιές από διάφορες περιοχές του Ελληνισμού και βεβαία την Πάρο. Ακόμα αντικείμενα καθημερινής χρήσης και παλιές φωτογραφίες θα σας γνωρίσουν την Πάρο μιας άλλης εποχής

Η Νάουσα διατηρεί αναλλοίωτο, ακόμη και σήμερα, το χαρακτήρα του καρναβαλιού που είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με πανάρχαια ήθη και έθιμα. Έχοντας αποφορτιστεί από την ένταση της θερινής περιόδου, οι ναουσιώτες, όπως και οι λίγοι επισκέπτες του χειμώνα, αναβιώνουν παμπάλαια έθιμα, που έχουν μια κοινή συνισταμένη: τις μεταμφιέσεις που απελευθερώνουν σο συναίσθημα, το γλέντι, το ξεφάντωμα και τα πειράγματα, μαζί με το κρασί και το καλό φαηγητό.

 

Η αποκριάτικη περίοδος στη Νάουσα ξεκινά απ' του Αγίου Αντωνίου, στις 17 Ιανουαρίου. Ένα σκωπτικό στιχάκι, μάλιστα, φανερώνει τη διάθεση των Ναουσαίων, μόλις έλθουν τα μέσα του Γενάρη: “Απ' τ' Αγι' Αντωνιού και πέρα, δώσ' του κώλου σου αέρα”.Οι εορταστικέ εκδηλώσεις κορυφώνονται με το ξεφάντωμα της τελευταίας Κυριακής. Στα σπίτια, μαζεύονται οι οικογένειες από το μεσημέρι και τρώνε μαζί. Εκείνοι που έχουν αποφασίσει να μετατρέψουν το αποκριάτικο τραπέζι σε ξεφάντωμα, μαθαίνονται γρήγορα στο χωριό. Οι απρόσκλητοι είναι καλοδεχούμενοι στο γλέντι που θα ακολουθήσει, εφόσον χτυπήσουν την πόρτα μεταμφιεσμένοι. Η μέρα ορίζει ότι η μεταμφίεση θα γίνει χωρίς μάσκες, αλλά με ό,τι βρει κανείς στην ντουλάπα του σπιτιού του.

Ο ήχος της τσαμπούνας και του κλαρίνου συνοδεύουν τους χορευτές. Οι Ναουσαίοι χορεύουν έναν πανάρχαιο χορό, τον Αγέρανο. Ο Αγέρανος θυμίζει αργό χασαποσέρβικο και εξελίσσεται σε χορευτικό λαβύρινθο, όπου συμμετέχουν όλοι. Σύμφωνα με την παράδοση, ο Γέρανος (ή Αγέρανος κατά τους παριανούς), ήταν ο χορός που χόρεψε ο Θησέας στη Δήλο, όταν, επιστρέφοντας από την Κρήτη θέλησε να ευχαριστήσει τον θεό Απόλλωνα. Εκείνος ο χορός έφτασε ως τις μέρες μας να αποτελεί βασικό συστατικό του καρναβαλιού στην Πάρο.

Από τα πολύ παλιά χρόνια, ο αγέρανος ήταν η ευκαιρία για εκείνους που είχαν κάποιον κρυφό έρωτα να τον αποκαλύψουν στην αγαπημένη τους. Έτσι, κατή τον χορό συνόδευαν αυτοσχέδια στιχάκια από τον ίδιο ή τους φίλους του, με υπαινικτικά σχόλια για όσα ένιωθε και ντρεπόταν να αποκαλύψει. Στη συνέχεια, όλοι οι παρόντες κατέβαιναν στο κέντρο του χωριού, αφού πρώτα έκαναν έφοδο στις ντουλάπες του σπιτιού όσοι δεν ήταν μεταμφιεσμένοι. Για τη νοικοκυρά, το γλέντι αυτό είναι αληθινός μπελάς, στο τέλος της ημέρας, αλλά πραγματικά αξίζει τον κόπο.

Στα σοκάκια της Νάουσας, ξεκινούν οι πομπές του καρναβαλιού. Ομάδες που παρωδούν γάμους και κηδείες, συναντιούνται με τη συνοδεία οργάνων στο λιμάνι και όλοι μαζί αρχίζουν το τρελό γαϊτανάκι, υπό τους ήχους των βεγγαλικών. Είναι ένα πραγματικό, αυθόρμητο αιγαιοπελαγίτικο ξεφάντωμα, που κερδίζει τον επισκέπτη. Μια χειμωνιάτικη εκδρομή που αξίζει να προγραμματίσετε και να κάνετε πραγματικότητα, τουλάχιστον για μία φορά στη ζωή σας.

Το αποκριάτικο σκηνικό συμπληρώνουν διάφορα παιχνίδια που παίζονται μόνον από ενήλικες, με τολμηρά πειράγματα, χειρονομίες και αθυρόστομα σχόλια. Προϋπόθεση για να συμμετέχετε είναι να μπείτε για τα καλά στο πνεύμα του καρναβαλιού και να είστε έτοιμοι να γίνετε το “θύμα” ενός παιχνιδιού με απρόβλεπτη εξέλιξη, χωρίς να παρεξηγηθείτε ή να αισθανθείτε άσχημα.

Φυσικά, έχει και η αποκριά τους παραδοσιακούς της μεζέδες. Οι νοικοκυρές, εκτός από τα τυπικά πιάτα της αιγαιοπελαγίτικης κουζίνας, φτιάχνουν τις απόκριες, μυζηθροπιτάκια και ραφιόλια, γλυκίσματα με βασικό συστατικό τη φρέσκια μυζήθρα, με ζάχαρη και μέλι, τα οποία τηγανίζονται και είναι απολαυστικά για τον ουρανίσκο.