international editions

Ο Αμπελάς είναι ένα μικρό ψαροχώρι, λίγα χιλιόμετρα ανατολικά-νοτιοανατολικά της Νάουσας, που ενδείκνυται για ήσυχες διακοπές. Ήταν γνωστό από τα παλιά χρόνια για τους ψαράδες και σήμερα διαθέτει λίγα καταλύματα και ταβέρνες για να απολαύσετε καλό ψάρι, μπροστά από την αρκετά μεγάλη αμμουδιά. Μια αμμουδιά, με ρηχά νερά, που θα χαρούν τόσο οι μεγάλοι όσο και τα παιδιά. Στον Αμπελά, θα έχετε όλα τα απαραίτητα μέσα στα πόδια σας και αρκετές επιλογές για ξενοδοχείο, ξενώνα ή ενοικιαζόμενο δωμάτιο.

Πήρε το όνομά της από τις αλυκές που βρίσκονται πολύ κοντά στο χωριό και αποτελεί τον ιδανικό προορισμό για οικογενειακές διακοπές. Πρόκειται για ένα, ακόμη, γραφικό ψαροχώρι που εξελίχθηκε σε τουριστικό θέρετρο, κυρίως εξαιτίας της φυσικά οχυρωμένης από τους ανέμους θέσης της και της Πίσω Αλυκής, της όμορφης, μεγάλης, παραλίας με τα μικρά λευκά βότσαλα και τα αλμυρίκια.


Μπροστά από τον μώλο, που δένουν τα ψαροκάικα και κάποια σκάφη αναψυχής, οι ταβέρνες προσφέρουν καλό φαγητό (το ψάρι έχει την τιμητική του), ενώ για την οικογένεια υπάρχουν καφέ μπαρ, γήπεδα, παιδική χαρά και δυνατότητα για κοντινές εκδρομές, σε παραλίες όπως οι τέσσερις μικροί κόλποι του Φάραγκα με τα ήρεμα νερά, που προτιμούν όσοι αποζητούν κάτι πιο ήσυχο και λιγότερο πολύκοσμο.


Γνωριμία με την ιστορία της Πάρου και, γενικά, του Αιγαίου και της παράδοσής του, προσφέρει το Μουσείο Κυκλαδικής Λαογραφία “Μ. Σκιαδά”, ενώ όποια περίοδο κι αν επιλέξετε για τις καλοκαιρινές σας διακοπές, είναι πιθανό να πέσετε πάνω σε ένα από τα τρία πανηγύρια της Αλυκής, του Άη Γιάννη του Κλείδωνα τον Ιούνιο, του Σωτήρος (6 Αυγούστου) και του Σταυρού στις 14 Σεπτεμβρίου.

Η Αγκαιριά βρίσκεται πολύ κοντά στην Αλυκή και, ουσιαστικά, είναι η προέκτασή της προς βορειθοανατολικά. Μικρός οικισμός , με λίγα διάσπαρτα σπίτια, ένα μικρό πευκοδάσος στη βόρεια πλευρά του και αφορμή για πεζοπορία. Δύο μονοπάτια αφήνουν την Αγκαιριά με κατεύθυνση δύο μοναστήρια, των Αγίων Θεοδώρων και του Άη Γιάννη του Σπηλιώτη. Με τα πόδια, άλλωστε, μπορεί να πάει κανείς από εδώ και προς την Αλυκή, μέσα από τα στενά του χωριού της Αλυκής και μία χωμάτινη διαδρομή.
Ο τρύγος και το πατητήρι φέρνουν στο τραπέζι μας το παριανό κρασί, που συνοδεύει το γεύμα και δίνει το ρυθμό στα γλέντια. Η διαδικασία αυτή δίνει κάθε χρόνο την ευκαιρία στους παριανούς αμπελουργούς να γιορτάσουν όπως μόνο αυτοί ξέρουν το γεγονός. Στην Πάρο θριαμβεύει ποιοτικά ένας από τους αρχαιότερους αμπελώνες στην Ελλάδα. Kρατάει από την εποχή του Κυκλαδικού πολιτισμού (3200- 2000 π.Χ.) ενώ είναι η πατρίδα των κρασιών Μονεμβασιά και Μαντηλαριά. Η Μονεμβασιά είναι δυνατή λευκή ποικιλία, με διακριτικό άρωμα που θυμίζει ροδάκινο. Από τη περίοδο της Βενετοκρατίας παντρεύτηκε με τη Μανδηλαριά (το υπέρτατο κόκκινο με πολλή τανίνη), και τα αποτελέσματα ήταν τόσο καλά, που το κρασί αυτό αναγνωρίσθηκε το 1981 ως ονομασία προελεύσεως ανώτερης ποιότητας «ΠΑΡΟΣ».

Η καλλιέργεια του αμπελιού απλώνεται σήμερα σε 6.000 στρέμματα, παράγονται 3.500 τόνοι σταφύλια ετησίως από τις ποικιλίες Μανδηλαριά, Μονεμβασιά και άλλες ποικιλίες όπως: το Σαββατιανό, το Αηδάνι (άσπρο και μαύρο), τη Μαλαγουζιά, το Ροδίτη, τη Bάβτρα, το Καραμπραήμι, το Ασύρτικο, το Μαλουκάτο και το Ποταμίση. Οι μικροί αμπελώνες είναι διάσπαρτοι σε όλο το νησί, διαμορφωμένοι σε πεζούλες και περιφραγμένοι με ξερολιθιά.

Οι άντρες του νησιού κάθε φθινόπωρο, εκτός από το κρασί, φτιάχνουν στα ρακιδιά τη «σούμα» (τοπικό τσίπουρο). Γύρω από τη φωτιά του ρακοκάζανου, θα ψηθούν τα ντόπια λουκάνικα και μπριζολάκια, τα χταποδάκια και τα φρέσκα καλαμάρια. Οι Παριανοί δοκιμάζουν τη νέα σούμα, γεύονται τους ντόπιους μεζέδες. Με τη συνοδεία της νησιώτικης μουσικής γλεντούν, τραγουδούν και χορεύουν. Η διαδικασία αυτή αποτελεί μια πρώτης τάξης ευκαιρία για ένα μικρό πανηγύρι. Πολλοί επισκέπτες έρχονται κάθε χρόνο να παρακολουθήσουν αυτή την «γιορτή της σούμας», κάθε φορά σε άλλο ρακιδιό.
Εξαιρετικά τυριά όπως η ξινομυζήθρα, το λαδοτύρι, το τυρί της άρμης, το τουλουμίσιο και η μυζήθρα, νοστιμίζουν το τραπέζι της Πάρου. Τα εξαιρετικά ψωμιά, για τα οποία είναι γνωστοί οι φούρνοι του νησιού, αλλά και τα παξιμάδια και τις κριθαροκουλούρες τονίζουν τις μοναδικές γεύσεις της Παριανής κουζίνας.

Οι νοικοκυρές, παντρεύουν με πολύ φαντασία κάθε λογής φρούτα και φτιάχνουν γλυκά του κουταλιού και μαρμελάδες, ενώ ραφιόλια, μυζηθροπιτάκια, λαμπροκούλουρα και λαζαράκια, πετιμεζένιους και σκαλτσούνια γλυκαίνουν τους ουρανίσκους μας. Φημισμένα δε για τη νοστιμιά τους είναι τα παριανά σύκα, που στο νησί τα φτιάχνουν «σαμωτά» ή «παστελαριά», αλλά και γλυκό του κουταλιού.
Αγαπημένα παριανά πιάτα είναι: τα ρεβίθια στον φούρνο σε πήλινο τσουκάλι, η κακαβιά, η γούνα (λιαστό παστό ψάρι), το σαλατούρι (σαλάχι σαλάτα), οι κολοκυθοκεφτέδες και οι ντοματοκεφτέδες, τα αμπελοφάσουλα, το πάντρεμα του φάβα, οι καραβόλοι και τα κάλφα με σκορδαλιά, τα ντολμαδάκια με αμπελόφυλλα, τα σαλιγκάρια γιαχνί ή με μυρμητζέλι (χειροποίητο κριθαράκι), μπακαλιάρος με σπανάκι, λαγός στιφάδο και άλλα πολλά.

Ένας αγαπημένος μεζές για τους μερακλήδες είναι τα μανιτάρια. Οι Παριανοί τα λατρεύουν και τα μοιράζονται με τους φίλους τους, όχι όμως και τις θέσεις των μανιταρότοπων, που τις βαστούν επτασφράγιστο μυστικό. Τα μανιτάρια, το κρέας των φτωχών, τρώγονται αλευρωμένα τηγανητά ή ψητά στη σχάρα, πάντα με τη συνοδεία λεμονιού.

Στην Πάρο, με τον μεγαλύτερο αλιευτικό στόλο των Κυκλάδων, τα ψάρια πρωταγωνιστούν με: σκορπίνες και δράκαινες, καλαμάρια, σουπιές, αστακούς, μαρίδες, χταπόδια, παλαμίδες, τονάκια, γόπες, σαργούς, φαγκριά, μπαρμπούνια και λυθρίνια.
Τα αγριόχορτα, η παπαρούνα, η τσουκνίδα, τα μυρώνια, τα ραδίκια, οι ζοχοί, το σταμναγκάθι, οι γαλατσίδες, τα αγριομάρουλα, οι καυκαλίθρες, τα σέσκουλα, το μάραθο, το αγριόπρασο, τα βλίτα και τόσα άλλα, τρώγονται με πολλούς τρόπους.

Τα χόρτα βρασμένα, με λάδι και λεμόνι, σερβίρονται σαν σαλάτα. Tσιγαριστά μπαίνουν σε ομελέτες ή για γέμιση σε πίτες. Συνδυάζονται επίσης με φρέσκα ή παστά ψάρια όπως μπακαλιάρος με σέσκουλα και σουπιές με σπανάκι.

Ταιριάζουν αρμονικά με κρέας για το κυριακάτικο τραπέζι: αρνάκι φρικασέ, χοιρινό με προβάτσες, αρνάκι με αγκινάρες και κουκιά.

Το μέλι και τα μυρωδάτα βότανα (ρίγανη, φασκόμηλο, θυμάρι) δίνουν ανεπανάληπτο άρωμα σε κάθε γεύση, ενώ η κάππαρη, το κρίταμο και η γλιστρίδα δίνουν τον τόνο σε δροσερές σαλάτες.

Αλυκή - Αγκαιριά - Μον. Αγίων Θεοδώρων - Άσπρο Χωριό
Μια από τις πιο συναρπαστικές πεζοπορικές διαδρομές στην Πάρο, μέτριας δυσκολίας. Ξεκινά από την Αλυκή. Μέσα από τα στενά του χωριού, κινείστε με τον οικισμό της Αλυκής στα αριστερά σας, με κατεύθυνση την Αγκαιριά και απολαμβάνετε την αρχιτεκτονική των σπιτιών ενός παραδοσιακού αιγαιοπελαγίτικου σκηνικού. Βγαίνοντας από την Αλυκή, το μονοπάτι συνεχίζει με μια ελαφριά ανηφόρα και φτάνει στα λιγοστά σπίτια της Αγκαιριάς, μετά από δέκα λεπτά.


Από εδώ, αφήνετε τα σπίτια και περπατάτε βλέποντας το ύψωμα και τη χαράδρα που οδηγεί στο μοναστήρι. Η σύντομη επιλογή είναι ο ασφάλτινος δρόμος, η πιο μεγάλη είναι στον χωματόδρομο που κινείται προς τα δεξιά και κυκλώνει ένα κομμάτι με καλλιέργειες και λίγα διάσπαρτα σπίτια, και καταλήγει στο σημείο που ο ασφάλτινος δρόμος γίνεται χωματόδρομος, για να συνεχίσει προς το μοναστήρι.


Τώρα, έχετε αφήσει πίσω σας το ήπιο τοπίο και ανηφορίζετε, σε ένα μικρό κομμάτι, για περίπου 300 μέτρα, με χαμηλή βλάστηση, πουρνάρια, θάμνους και λίγα δέντρα, μέχρι το σημείο που θα συναντήσετε μια διασταύρωση, μετά τα δύο τελευταία σπίτια. Κάνετε δεξιά και ανηφορίζετε για την τελική ευθεία προς το μοναστήρι, μέσα από μία χαράδρα. Σε αυτό το κομμάτι της διαδρομής, βλέπετε μόνο τις πλαγιές δεξιά και αριστερά, με πρασινάδα και λίγες καλλιέργειες. Η αίσθηση ότι έχετε αφήσει πίσω σας τον “πολιτισμό” είναι έντονη, μέχρι που φτάνετε στο μοναστήρι.


Από εδώ, μπορείτε να συνεχίσετε κατηφορικά, με κατεύθυνση το Άσπρο Χωριό, έχοντας δεξιά σας τον γυμνό βράχο στην κορυφή του βουνού. Αυτά τα τελευταία τρία χιλιόμετρα είναι εύκολα, με τη θέα του Άσπρου Χωριού μπροστά σας και τις παραλίες του Λολαντώνη, στο βάθος και της Γλύφας προς τα δεξιά.
Διαδρομή χιλ 8.5, 1 ώρα και 45 λεπτά

Λογαρά - Πούντα - Μεσάδα - Τσερδάκια - Χρυσή Ακτή - Δρυός (παραλιακά)
Εύκολη διαδρομή, με εναλλαγές, εναλλακτική της ασφάλτινης που κινείται από μονοπάτια και χωματόδρομους, πάνω ακριβώς από τη θάλασσα.


Μια πεζοπορική απόλαυση, με συνεχείς βουτιές, που ξεκινά από την παραλία του Λογαρά και σας βάζει στη λογική να επιλέγετε μόνοι σας πως θα κινηθείτε, πάντα κοντά στη θάλασσα, μέσω μικρών μονοπατιών, για να φτάσετε, διαδοχικά, μετά από πέντε λεπτά στην Πούντα (μέσω ενός μονοπατιού που συνδέει τις δύο αμμουδιές, πάνω από τον βράχο) και μετά από 20 λεπτά στα Τσερδάκια. Από εδώ, ο χωματόδρομος, πάντοτε πάνω από τη θάλασσα, ανηφορίζει και κατηφορίζει για τη Χρυσή Ακτή. Περπατώντας, για δέκα λεπτά, στις παρυφές της παραλίας, μπαίνετε σε ένα μικρότερο μονοπάτι, που σας βγάζει, μετά από 20 περίπου, λεπτά στον Δρυό.
Διαδρομή χιλ. 7, 1 ώρα και 30 λεπτά


Μάρπησσα – Αυκουλάκι
Μια ανηφορική διαδρομή, μέσα από καλό χωματόδρομο. Ξεκινά από τη Μάρπησσα και κινείται με κατεύθυνση νοτιοδυτικά. Για να βρείτε την αφετηρία , αναζητήστε το γήπεδο. Από εδώ κινείστε, για περίπου 1 χιλιόμετρο, στον αμαξωτό δρόμο. Τον αφήνετε, ψηλότερα, για να μπείτε δεξιά στον χωματόδρομο που οδηγεί στον Άγιο Γεώργιο, στο Αυκουλάκι.


Για την ώρα κινείστε σε ήπια ανηφόρα, μέσα από χωράφια και λίγες αγροικίες. Μετά από λίγες εκατοντάδες μέτρα, αφού συναντήσετε τον μικρό οικισμό Τούρλο, μπαίνετε στο ορεινό κομμάτι. Η ανηφόρα γίνεται αισθητή, καθώς κινείστε σε τοπίο με βράχια και λίγη χαμηλή βλάστηση.


Η άφιξή σας στον Άγιο Γεώργιο θα σας αποζημιώσει, αφού θα μπορέσετε να ξεκουραστείτε στην αυλή του όμορφου μοναστηριού και στην πηγή και το ποτάμι, που βρίσκονται κάτω από αυτό, στην τοποθεσία Αυκουλάκι,
Διαδρομή χιλ. 5, 1 ώρα

Πρόδρομος - Μοναστήρι Παναγίας Κοντιανής
Μόλις πέντε λεπτά με τα πόδια από το χωριό Πρόδρομος, με κατεύθυνση δυτικά, βρίσκεται το μοναστήρι της Παναγίας της Κοντιανής, Πρόκειται για ερειπωμένο κτίσμα (σε καλή κατάσταση μόνο το καθολικό). Αφιερωμένο στα Εισόδια της Θεοτόκου, χτίστηκε τον 16ο αιώνα και αποτέλεσε μετόχι της μονής Αγίας Κυριακής Λευκών. Ονομάστηκε Κοντιανή γιατί βρίσκεται κοντά στο χωριό.
Διαδρομή 300 μέτρα, 5 λεπτά

Προτάσεις