Νάουσα

Ιερός ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου
Πρόκειται για την τρίτη, κατά σειρά, μεγαλοπρεπέστερη εκκλησία της Πάρου που είναι και ο μητροπολιτικός ναός της Νάουσας. Χτισμένο σε ύψωμα, πάνω από την πόλη, με πολύ ωραία θέα, ξεχωρίζει για τα δύο μεγάλα χτιστά κωδωνοστάσια και το αέτωμα πάνω από την κεντρική πύλη. Είναι μονόκλιτη βασιλική, με κεραμοσκεπή τρούλο και μικρό νάρθηκα, που χτίστηκε τον 19ο αιώνα, εκεί που βρισκόταν, κάποτε, παλιότερος ναός.

Διαθέτει μεγάλη αυλή με πεύκα, ενώ 16 μαρμάρινα σκαλοπάτια οδηγούν στην κεντρική πύλη. Στο εσωτερικό, θα προσέξετε, ιδιαίτερα, το μαρμάρινο σκαλιστό τέμπλο, έργο του Τηνιακού μαρμαρογλύπτη Δημητρίου Λυρίτη και οι ασημοντυμένες εικόνες της Παναγίας και της Κοίμησης της Θεοτόκου.

Ιερός ναός Παναγίας Παντάνασσας

Θεοσκέπαστη στα Πρωτόρια
Μικρό λιτό εκκλησάκι, χτισμένο στην περιοχή Κραύγα, στα Πρωτρόρια ή Πραιτώρια. Είναι κυβόσχημο, με κλιμακωτή επίπεδη στέγη, χωρίς καμπαναριό, κι έναν μικρό σταυρό πάνω από την είσοδο. Στο εξωτερικό του υπάρχει μικρή αυλή.

Άγιος Νικόλαος στο λιμανάκι
Χτισμένος στην είσοδο του μικρού λιμανιού της Νάουσας, που βλέπει στο βενετσιάνικο κάστρο. Πρόκειται για μικρή μονόκλιτη βασιλική, με μονότοξο χτιστό καμπαναριό, πάνω από ένα πρόσθετο μονόχωρο κτίσμα. Χαρακτηριστικό το γεγονός ότι μπροστά, ακριβώς από την εκκλησία, αράζουν μικρές ψαρόβαρκες, δίνοντας ένα άλλο χρώμα στο λιμανάκι.

Μοναστήρι Αγ. Ανδρέα (1648 μ.Χ.)
Θεωρείται από τα μεγαλύτερα θρησκευτικά αξιοθέατα της Πάρου, κι αυτό εξαιτίας της θέσης στην οποία είναι χτισμένο και της αρχιτεκτονικής του. Είναι χτισμένο το 1648, ενώ το καθολικό του ολοκληρώθηκε το 1711. Για να φτάσετε ως εδώ, θα πρέπει να κινηθείτε νοτιοδυτικά της Νάουσας, στρίβοντας αριστερά σε παράκαμψη από τον δρόμο Νάουσας-Παροικιάς. Συνολικά, απέχει μόλις 3 χιλιόμετρα από το λιμάνι της Νάουσας.

Και εδώ, εξωτερικά, βλέπουμε την εικόνα ενός φρουρίου, ο ένας τοίχος του οποίου είναι το ιερό του καθολικού του, που είναι ναός σταυροειδής με τρούλο. Εντός του ναού, ξεχωρίζουν το ξυλόγλυπτο τέμπλο και ο δεσποτικός θρόνος. Ενδιαφέρουσες είναι και οι εικόνες από αγιογράφους της εποχής. Σήμερα είναι ιδιόκτητο.

Μοναστήρι Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου(16ος μ.Χ.)
Βρίσκεται στην τοποθεσία Κραύγα, 4 χιλιόμετρα από τον οικισμό της Νάουσας. Τα περισσότερα από τα κτίσματα της παλιάς μονής έχουν καταρρεύσει και έχει μείνει όρθιο το καθολικό της, μια δίκλιτη βασιλική, που βρίσκεται σε καλή κατάσταση. Σώζονται, ακόμη, η σκεπαστή είσοδος και η αυλή. Με έξοδα του ιδιοκτήτη της μονής, σήμερα, αναστηλώνονται κάποια από τα κελιά της.

Ο ναός έχει μονότοξο κτιστό καμπαναριό και τα δύο κλίτη είναι αφιερωμένα στον Άγιο Ιωάννη τον Θεολόγο και τον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο αντίστοιχα. Τα κτίσματα της μονής έχουν κριθεί ιστορικά διατηρητέα μνημεία.

Μοναστήρι Αγίου Ιωάννη του Δέτη στο ακρωτήριο Κόρακας
Πολύ όμορφο μοναστήρι, χτισμένο ακριβώς πάνω από τη θάλασσα, στην περιοχή που βρίσκεται το περιβαλλοντικό πάρκο Πάρου, λίγα χιλιόμετρα βορειοδυτικά της Νάουσας.

Το αρχικό κτίσμα, που ήταν, μάλλον, εκκλησία, ανεγέρθη τον 16ο αιώνα, αλλά εξελίχθηκε στο σημερινό μοναστήρι το 1806, σύμφωνα με την επιγραφή στο καθολικό της μονής. Το μοναστήρι εγκαταλείφθηκε το 1833, με διαταγή του Όθωνα. Ένα μεγάλο μέρος της συντήρησης των κτιρίων της μονής έγινε μετά το 1964, όταν και εγκαταστάθηκε στη μονή η Ολλανδή ζωγράφος Gisele D’ Ailly, μέχρι το 1982.

Το προσωνύμιο “Δέτης” σχετίζεται, πιθανότατα, με το δέσιμο των πλοίων, στον κόλπο που προσέφερε απόλυτη προστασία από τους ανέμους ή από την ιδιότητα του Αγίου Ιωάννη να “δένει” δηλαδή να θεραπεύει την ελονοσία, που είχε ενσκήψει στο νησί, από τον 18ο αιώνα.

Μεγάλο πανηγύρι γίνεται εδώ στις 29 Αυγούστου.

• Άγιος Γεώργιος αγναντεύει από ψηλά τη Νάουσα
• Άγιος Φανούριος στον Αμπελά